पवित्र रमजान ‘कोविड’ मुक्त ठेवण्यासाठी

पवित्र रमजान 'कोविड' मुक्त ठेवण्यासाठी

पवित्र रमजान ‘कोविड’ मुक्त ठेवण्यासाठी नुकताच रमजान चा पवित्र महिना सुरु झाल्याने रोजे ही सुरु झाले आहेत. यासाठी जागतिक आरोग्य संघटनेने कोरोनाच्या दृष्टीने रमजान मध्ये काय बदल करावे व काळजी घ्यावी याचे निर्देश दिले आहेत. देशभरातून मौलवी व डॉक्टरांनी याला मान्यता दिली आहे .

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

  • कोरोना चे निदान झालेले, निदान होऊन बरे झालेले व निश्चित निदान झालेल्या केस च्या संपर्कात  येऊन सध्या होम क्वारनटाइनचा सला दिलेल्यांनी रमजान चा रोजा ठेवू नये.
  • साठ वर्षा पेक्षा जास्त वय असलेल्यांनी तसेच ६० पेक्षा कमी वय असले तरी मधुमेह, ह्रदयरोग, कॅन्सरचा त्रास असलेल्यांनी शक्यतो रोजा टाळावा.
  • ६० वर्षा खालील काही त्रास नसणाऱ्यानी रोजा ठेवण्यास हरकत नाही.

पवित्र रमजान ‘कोविड’ मुक्त ठेवण्यासाठी पवित्र कुरानमध्ये ही आजारी व्यक्तींना रोजा करण्यातून सूट देण्यात आली आहे. या संकेतां शिवाय अजून काही गोष्टी रमजान दरम्यान  पाळण्यास हरकत नाही. मधुमेह नियंत्रित असणारे काही जण या काळात रोजा ठेवतात. अशांनी  रक्तातील साखर  ७० च्या खाली व ३०० च्या वर जाणार नाही याची काळजी घ्यावी. स्वस्थ व्यक्तींनी रोजा करत असताना खोकला, ताप, सर्दी असल्यास लगेचच रोजा बंद करून डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. या वर्षी रमजान दरम्यान प्रार्थना, नमाज घरीच कराव्या व सणा दरम्यान एकमेकांच्या घरी जाणे व एकत्रित इफ्तारचे कार्यक्रम  टाळावे.पवित्र रमजान ‘कोविड’ मुक्त ठेवण्यासाठी रमजान दरम्यान रोजा पाळता आला नाही. तरी पवित्र कुरानमध्ये कफारा ही तरतूद सांगितली आहे. कफारा म्हणजे पैसे किंवा जेवणाचे दान. कोरोना साथी साठी आवश्यक दान करून आपण रोजा न करता कफाराचे पालन करु शकता.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

वास घेण्याची क्षमताही होते कमी

वास घेण्याची क्षमताही होते कमी

वास घेण्याची क्षमताही होते कमी कोरोनामध्ये ताप, खोकला आणि श्वास घेण्यास त्रास, सर्दी ही लक्षणे सोडून अजून एक महत्वाचे लक्षण सगळ्यांनी समजून घेतले पाहिजे ते म्हणजे अचानक वास घेण्याची क्षमता कमी होणे.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

वास घेण्याची क्षमताही होते कमी कुठल्या ही व्हायरल संसर्गामध्ये चव आणि घ्राणशक्ती या दोन्ही विशेष इंद्रिय क्षमता ( स्पेशल सेन्सेस ) वर थोडा परिणाम होत असतो. पण तो न जाणवण्या इतपत असतो. कोरोनाच्या संसार्गात मात्र तो प्रकर्षाने जाणवतो आहे. ही घ्राणशक्ती चांगल्या आणि वाईट अशा दोन्हीं वासांसाठी कमी होते.   यात सर्व प्रथम जेवण करताना त्याचा सुवास न जाणवणे, अंघोळ करताना साबणाचा किंवा टालकम पावडर चा वास न जाणवणे असे हे लक्षण आपल्या ध्यानी येते. यात वास येणे पूर्ण बंद होणे किंवा वास येणे कमी होणे अशा दोन्ही गोष्टी होऊ शकतात. काही रुग्णांमध्ये हे कोरोनाचे पहिले लक्षण असू शकते. पण या सोबत ताप, खोकला ही लक्षणे असतातच. परदेशात मात्र काही रुग्ण हे इतर कुठले ही लक्षण सोडून फक्त घ्राणशक्ती कमी होणे एवढे एकच लक्षण असलेले कोरोनाचे रुग्ण आढळले आहेत. भारतात यावर अजून माहिती येण्यास वेळ लागेल. तसेच वास घेण्याची क्षमता कोरोना बरा झाला की पुरवत होते. हे लक्षण महत्वाचे यासाठी वाटते कि सर्दी , खोकला, तापाच्या कोरोना सोडून इतर व्हायरल आजार व फ्लू मध्ये हे जास्त प्रमाणात जाणवत नाहीत. म्हणून ताप , सर्दी, खोकला  या पैकी कुठल्या ही लक्षणा सोबत वासाची क्षमता कमी झाली असल्यास आपल्या डॉक्टरचा सल्ला घ्यावा. वास घेण्याची क्षमताही होते कमी नाकामध्ये पॉलीप म्हणजे लटकणारे गुच्छ असणे, अलर्जी मुळे असणारी दीर्घकालीन सर्दी, नाकातील हाड वाढलेले असणे, नाकाच्या मधला पट वाकडा असणे या आजारांमध्ये ही घ्राणशक्ती कमी होते. पण यात कुठल्या ही आजारामध्ये ताप नसतो.  

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

ऑनलाईन खाद्यपदार्थ मागवताना

ऑनलाईन खाद्यपदार्थ मागवताना

ऑनलाईन खाद्यपदार्थ मागवताना काही ठिकाणी ऑनलाईन खाण्याचे पदार्थ विक्री करणारे अॅप्स सुरु झाले आहेत. काही काळा नंतर इतरत्र ते सुरु होतील. शक्य असल्यास पुढील काही महिने बाहेरून व ऑनलाईन खाद्य पदार्थ मागवणे टाळावे. जेवणातून कोरोनाचा संसर्ग होत नाही. पण वस्तूच्या माध्यमातून होऊ शकतो. म्हणून  असे ऑनलाईन मागवलेल्या खाद्य पदार्थ स्वीकारताना कोरोना पासून बचाव करण्यासाठी पुढील काळजी घ्यावी –

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

  • डिलिवरी देणाऱ्या व्यक्ती कडून थेट खाद्य पदार्थाचे पॅकेज स्वीकारण्यापेक्षा त्याला ते बाहेरच ठेवून जायला सांगावे.
  • पैसे देताना शक्यतो डिजिटल पेमेंट ला प्राधान्य द्यावे.
  • शक्य असेल तर पॅकेज घरात आणूच नये. प्लास्टिक चे साधे ग्लव्ज घालावे.
  • त्यावर थोडे सॅनीटायजर ओतावे.
  • ऑनलाईन खाद्यपदार्थ मागवताना एका वाइप किंवा कपड्यावर टाकून सॅनीटायजरने पॅकेज बाहेरून स्वच्छ करून घ्यावा. हे करत असताना आतील अन्नाचा सॅनीटायजरशी संपर्क येणार नाही हयाची काळजी घ्यावी.
  • गवळ्या कडून दुध घेतो तसे दारातच खाद्यपदार्थ घरच्या भांड्यात / ताटात काढून घ्यावे.
  • ऑनलाईन खाद्यपदार्थ मागवताना पॅकेज व नंतर ग्लव्ज घरा बाहेरच डस्टबिन मध्ये वेगळ्या प्लास्टिकच्या पिशवीत गुंडाळून टाकावे. यामुळे नंतर हे स्वच्छ करणाऱ्याला ही याचा धोका राहणार नाही. तसेच ते आपण सॅनीटायजरने स्वच्छ ही केले आहे.
  • सगळे झाल्यावर हात साबण व पाण्यान धुवून घ्यावे.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

उपवास नकोच

उपवास नकोच

 उपवास नकोच कोरोना मुळे अनेक धार्मिक चाली रीतींना छेद देऊन विज्ञानवादी आणि आरोग्याच्या दृष्टीने उपयुक्त काय याला प्राधान्य देण्याची वेळ आली आहे.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

त्यातली सध्या आपण सोडून द्यावी अशी गोष्ट म्हणजे उपवास. उपवास आणि मानवी शरीरावर होणारे परिणाम यावर बरेच संशोधन झाले आहे. त्यात एका विशिष्ट पद्धतीने व काही गोष्टी खाऊन केलेल्या जास्त दिवस उपवासाचे फायदे ही दिसून आले आहेत. पण त्यासाठी आदर्श वातावरण व रोज ठरलेल्या गोष्टी खाल्ल्या गेल्या पाहिजे. सध्याच्या साथ सुरु असताना तसेच अस्थिर वातावरणात उपवास करणे हे तुमच्या प्रतिकारशक्ती वर नकारत्मक परिणाम करू शकते. म्हणून रोज नियमित व उच्च प्रथिने युक्त आहार घेणे सध्या खूप महत्वाचे आहे. उपवास नकोच घरातील वृध्द व्यक्तींना, मधुमेह असलेल्यांना कोरोनाचा धोका जास्त असतो. नेमक्या घरातील अशा वृद्धांनी विविध वार व देवांचा उपवास वर्षानुवर्षे धरलेला असतो. त्यामुळे या लोकांना कोरोनाचा धोका जास्त प्रमाणात असू शकतो. म्हणून किमान साथ सुरु असे पर्यंत अशा लोकांना काही काळ उपवास न करता नियमित आहार घ्यावा. आजारी असलेल्या व्यक्तींनी जितकी इच्छा होईल तितके खावे.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

नियमित लसीकरणाचे काय करायचे

नियमित लसीकरणाचे काय

नियमित लसीकरणाचे काय करायचे सध्या लहान मुलांचे नियमित लसीकरण घ्यावे की नाही असा प्रश्न अनेक पालकांना पडला आहे. नियमित लसीकरण घेण्यास मुळीच हरकत नाही. फक्त रेड झोन व त्यातच मुंबई व पुण्यामध्ये ते ३ मे पर्यंत पुढे ढकलावे. लसीकरण घेण्यास अशा वेळी थोडा उशीर झाला तरी चालेल. लसीकरणाची तारिख ढळली म्हणून फार काळजी करू नये.यासाठी पुढील गोष्टी समजून घ्या व पाळा.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

 १. अनेक बालरोगतज्ञांनी लसीकरणाची व इतर आजार असलेल्या लहान मुलांना तपासण्याच्या वेळा वेगळ्या ठरवलेल्या आहेत. तापाचे व नॉर्मल बाळांचा एकमेकांशी संपर्क येऊ नये म्हणून हे केले आहे. त्यामुळे शक्यतो बालरोगतज्ञांना फोन करून व वेळ घेऊनच जावे.

२.जाताना मुलगा दोन वर्षांपेक्षा मोठा असल्यास सोबत एकाच पालकाने जावे. त्यापेक्षा लहान असल्यास आई – वडील दोघांना जावे लागेल. दोघे गेले तरी रुग्णालयाच्या आत एकाच पालकाने जावे.

३. लसीकरणाच्या वेळी बाळाला सर्दी खोकला नाही याची काळजी घ्यावी. तसेच कुठल्या ही पालकाला ताप, सर्दी, खोकल्या पैकी काहीही असल्यास त्याने सोबत येऊ नये.

रुग्णालयात, डॉक्टर समोर सोशल डीस्टन्सिंग पाळा

४. लसीकरणासाठी आजी आजोबांनी सोबत येऊ नये

५.लसीकरणासाठी रुग्णालयात आत जाताना व बाहेर आल्यावर हँड सॅनीटायजर चा वापर करावा. हॉस्पिटलच्या आत गेल्यावर कुठे ही हात लावू नका.

५.डॉक्टरच्या केबिनमध्ये खुर्चीवर बसू नका. लस घेताना डॉक्टर तपासतात त्या बेड वर घरून आणलेला एक कपडा टाका. त्यावर तुम्ही बसा व मुलाला मांडीवर घ्या म्हणजे बाळाचा कुठे ही संपर्क येणार नाही. घरी गेल्यावर हा कपडा गरम पाण्यात टाकून धुवून घ्या.

६.मुलांना रुग्णालयाच्या वेटिंग मध्ये इकडे तिकडे फिरून खेळायची सवय असते. हे टाळा व मुलाला वेटिंग मध्ये हात पकडून स्वतः जवळच ठेवा.

७. नियमित लसीकरणाचे काय करायचे २ वर्षा पेक्षा मोठ्या मुलांना केबिनमध्ये  डॉक्टरांचा स्टेथोस्कोपशी खेळणे, ते तोंडात टाकणे , डॉक्टरांच्या टेबल वरील वस्तू उचलून खेळणे अशी सवय असते. त्यामुळे डॉक्टरांच्या केबिनमध्ये मुलांचा हात सोडू नका व त्यांना कुठे ही हात लावण्यापासून रोखा. शक्य असेल तेव्हा बाळाला केबिनमध्ये कड्यावरून खाली उतरवूच नका.

८..लसीकरणा नंतर थोडा ताप येणे नॉर्मल असते. म्हणून पुढच्या दिवशी ताप आल्यावर काही झाले का? म्हणून घाबरून जाऊ नका. कारण हा लसी मुळे येणारा नॉर्मल ताप आहे.

9. लसीकरणाचे पैसे नोटा हाताळून देण्यापेक्षा डिजिटल पद्धतीने द्या

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

मद्यपान सोडण्यासाठी चांगले निमित्त

मद्यपान सोडण्यासाठी चांगले निमित्त

मद्यपान सोडण्यासाठी चांगले निमित्त लॉकडाऊनच्या काळात मद्य उपलब्ध नसल्याने अनेकांवर सक्तीची व्यसनमुक्ती लादली गेली. यामुळे मद्य सोडल्या नंतर काही प्रमाणात या नंतरची शारीरीक व मानसिक लक्षणांचे ( वीड्रॉवल ) रुग्ण वाढले आहेत. पण या निमित्ताने आपण मद्या शिवाय राहू शकतो हा आत्मविश्वास बाळगून इथूनच व्यसनमुक्तीला सुरुवात करा. मद्य सोडण्याचे अजून एक कारण म्हणजे मद्य प्राशनामुळे शरीरात जीवन सत्वांची कमतरता निर्माण होते व त्यामुळे प्रतिकारशक्ती कमी होते. म्हणून असे अप्रत्यक्षपणे म्हणता येईल की मद्यप्राशन तुम्हाला कोरोनाच्या  संसर्गाची शक्यता वाढवू शकतो.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

मद्यपान सोडण्यासाठी चांगले निमित्त मद्यप्राशन सोडल्यावर पुढील लक्षणे जाणवू शकतात – थरथरणे , झोप न लागणे, वाईट स्वप्न पडणे, बेचैन होणे, निराश वाटणे, रोजची ठरलेली मद्यप्राशनाची  वेळ झाली कि बेचैनी वाढणे.

घरचे सदस्य यासाठी अशा व्यक्तीला मद्य देण्याचा प्रयत्न करतात. पण अशा लक्षणांवर मानसोपचारतज्ज्ञांकडून उपचार घेऊ शकता. याशिवाय घरी पुढील गोष्टी करता येतील –

  • भरपूर पाणी प्या ( दिवसाला ६ ते ८ लिटर ) यापैकी  – एक ग्लास पाण्यामध्ये चिमुटभर मीठ, १ चमचा साखर आणि अर्धे लिंबू – असे सकाळी व रात्री दोन ग्लास घ्या.
  • रोज एक तास व्यायाम करा.
  • कोणाशी तरी बोलून आपल्या भावना व्यक्त करा.
  • काय वाटते ते लिहिणे, चित्र काढणे, शांत संगीत ऐकणे अशा आनंददायक गोष्टी करा.
  • रोजच्या मद्य पिण्याच्या वेळेला काही तरी नवे वेळापत्रक बनवून ते करा व त्यावेळी फोन वरून जवळच्या मित्राची किंवा घरच्या सदस्याची मदत घ्या.

यानिमित्ताने मानसोपचार तज्ञांच्या सल्ल्याने आपण तीन महिने जरी उपचार व समुपदेशन घेतले तरी मद्यपान सुटू शकते. प्रत्येक गावामध्ये या साठी अल्कोहोलीक अॅनॉनीमस हा मोफत काम करणारा स्वयंसेवकांचा समूह कार्यरत असतो. तो शोधून तुम्ही या साठी त्यांची मोफत मदत घेऊ शकता.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

हात धुण्यामुळे त्रास होत असल्यास

हात धुण्यामुळे त्रास होत असल्यास

हात धुण्यामुळे त्रास होत असल्यास सध्या वारंवार हात धुणे व हँड सॅनीटायजर चा वापर करणे कोरोना टाळण्यासाठी आवश्यक आहे. पण वारंवार हात धुण्याने अनेकांच्या हाताला कोरडेपणा ( ड्रायनेस ) येऊ लागला आहे. याचे एक कारण असे ही आहे कि या पूर्वी आपल्याला हात धुण्याची सवय नव्हती. यासाठी हात धुतल्या नंतर लगेचच मुलायम कपड्याने पाणी पुसून घ्या व त्यानंतर लगेचच कुठले ही मॉईस्चरायजर लगेचच हाताला लावावे. ते ही नसेल तर डोक्याला लावायचे खोबऱ्याचे थोडे तेल हाताला लावले तरी चालेल. रात्री झोपताना तिळाचे तेल हाताला लावून झोपावे.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

हात धुण्यामुळे त्रास होत असल्यास हँड सॅनीटायजर मध्ये अल्कोहोल असते व अनेकांना त्याची अॅलर्जी असते. काहींना त्यामुळे हात चुरचुरण्याचा त्रास होतो. असे होत असल्यास आणि नियमित हात धूत असल्यास हँड सॅनीटायजर वापरला नाही तरी चालेल. कोरोना साठी मुख्य प्रतिबंधक उपाय हा साबणाने हात धुणे हा आहे व हँड सॅनीटायजरचा वापर हा एक आधार आहे. जिथे बाहेर गेल्यावर हात धुण्याची सोय नाही तिथेच त्रास होत असणाऱ्यानी हँड सॅनीटायजरचा वापर करावा.

हात धुण्यामुळे त्रास होत असल्यास हात धुण्याविषयी एक मानसिक समस्या वाढल्याचे ही मानसोपचार तज्ञांचे निरीक्षण आहे. एखादी गोष्ट इच्छा नसताना वारंवार करण्याची नियंत्रित न करता येणारी  भावना मनात येण्याची एक मानसिक समस्या असते. यात सर्वाधिक प्रमाण हे हात धुण्याची आणि स्वच्छतेची सवय असते. सध्या भीती पोटी गरजे पेक्षा जास्त वेळा हात धुण्याची इच्छा होण्याची मानसिक समस्या काहींना भेडसावते आहे. कोरोना टाळण्यासाठी हात धुणे आणि वारंवार उगीचच हात धुणे यात फरक आहे. हा फरक स्वतःला व कुटुंबातील इतरांना ही लगेच लक्षात येईल. असे होत असल्यास मानसोपचातज्ञांचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

भीती घालवण्यासाठी वापरा रेन टेक्निक

भीती घालवण्यासाठी वापरा रेन टेक्निक

भीती घालवण्यासाठी वापरा रेन टेक्निक कोरोनाची मनातील भीती कमी करण्यासाठी भावनिक व्यवस्थापन  तज्ञ डॉ. संदीप केळकर पुढील रेन टेक्निक सुचवतात.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

  • A…Accept, Approve – स्वीकारणे
  • R…Recognize – म्हणजे ओळखणे
  • I….Investigate – पडताळणी करणे
  • N..Non attachment – भावना स्वीकारून त्या पासून स्वतःला वेगळे करणे

R..recognizeभावना ओळखा

ह्या संकटामध्ये कोरोना विषयी मी कुठल्या भावना अनुभवत आहे. भीती, नैराश्य, काळजी, चिंता. आपण अनुभवत असलेल्या भावनेला ओळखून आपण नाव देऊ शकलो तर त्याचा सामना करणे खूप सोपे जाते असे दिसून आले आहे.

A..Acceptस्वीकार करा

भावनांना दडपलं तर त्या आपल्याला दुप्पट वेगाने गिळंकृत करतात आणि दुर्लक्ष केलं तर, त्या चुंबाकासारख्या तुम्हाला खेचून घेतात. म्हणून त्यांचा योग्य वेळीच स्वीकार करा. अशा भावना मनात  येणे हे स्वाभाविक आहे हे स्वीकारा. अशा प्रकारे स्वीकार केल्याने त्याची तीव्रता कमी करता येते.

I..Investigateपडताळणी करा

ही भावना मला काय सांगायचा प्रयत्न करते आहे? मला काय संदेश देत आहे? ह्याची पडताळणी करा. संदेश ओळखला तर भावनेची तीव्रता कमी होण्यास मदत होइल.

N..Non Attachment

भीती घालवण्यासाठी वापरा रेन टेक्निक म्हणजेच… या भावना म्हणजे मी नाही. ती माझ्या मनात परिस्थिती मुळे उमटणारी एक तात्कालिक भावना आहे. आधी मी अनुभवलेल्या नकारत्मक भावना कायमच्या टिकल्या नाहीत. म्हणून या ही टिकणार नाहीत. म्हणून ही भावना म्हणजे कायमचा मी नाही. एकदा अशा प्रकारे भावनेकडे निर्लेप, तटस्थ आणि वस्तुनिष्ठ पद्धतीने बघितले कि ती  भावना नियंत्रित करण्यास सोपे जाते  व  भावनांशी मैत्री करता येते. यापुढे जाऊन या चार पायर्यांमधून प्रत्येक भावनेचे विश्लेषण केले कि आपण त्यासाठी मदत घेण्यास ही तयार होतो, इतरांना त्या सहज बोलून दाखवू शकतो. कोरोना विषयी भीती, तणाव , नैराश्य अशा कुठल्या ही भावना मनात येत असतील तर कागद पेन घेऊन वरील चार पायर्यांवर त्यांचे स्वतःच विश्लेषण करा.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

मानसिक तणावावर ठेवा नियंत्रण

मानसिक तणावावर ठेवा नियंत्रण कोरोनामुळे आत्महत्या टाळण्यासाठी नातेवाईकांसाठी व रुग्णांसाठी महत्वाच्या सूचना व लक्षणे

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

कोरोना नसलेल्या व्यक्तींसाठी –

  • मानसिक तणावावर ठेवा नियंत्रण सतत कोरोना बद्दल माहिती विचारणे व कोरोनामुळे होणाऱ्या मृत्यू विषयी चर्चा करणे.
  • आपल्याला कोरोना आहे का? याची काहीही लक्षणे नसताना  खातरजमा करण्याचा डॉक्टरांकडे वारंवार हट्ट करणे.
  • आपले काही खरे नाही / मी नसल्याने कोणाला ही फरक पडणार नाही असे वारंवार सांगणे.
  • नातेवाईकांना फोन करून खुशाली विचारून हे शेवटचे बोलणे असल्याची सूचित करणे.
  • बँकेच्या खात्यांची, महत्वाचे पासवर्ड तडकाफडकी आपल्या नातेवाईकांना देणे.
  • निराश असलेली व्यक्ती अचानक मूड बदलून आनंदी होणे ही महत्वाची वॉर्निंग साईन अनेक जणांच्या लक्षात येत नाही असे मानसोपचार तज्ञ डॉ.शैलेश ओमाटे सांगतात.

कोविड असलेल्यांसाठी –

  • समुपदेशकाकडून बरे होण्याचे प्रमाण खूप जास्त असल्याचे प्रमाण समजावून सांगणे.
  • कोविड रुग्णांच्या नातेवाईकांनी रुग्णाशी फोन, इंटरकॉम, व्हिडीओ कॉलच्या माध्यमातून सतत बोलत राहणे.
  • मृत्यूची भीती किंवा आत्महत्येचे विचार येत असल्यास तातडीने मानसोपचारतज्ञांचा सल्ला घ्यावा.

मानसिक तणावावर ठेवा नियंत्रण एक महत्वाची गोष्ट लक्षात घेतली पाहिजे कि सगळ्यांनाच भीती वाटते आहे, असे समजून मानसिक तणावाकडे दुर्लक्ष करणे योग्य नाही. आत्महत्येचे विचार मनात येत असलेला रुग्ण ही मनसोपाचार शास्त्रात तातडीने उपचारांची गरज असलेला रुग्ण म्हणजे इमर्जन्सी असते. या उलट लक्षणे असताना मानसिक तणावामुळे असेल असे म्हणून तपासणी न करणे ही चुकीचे आहे. यात समतोल राखणे व कोरोना तसेच त्यामुळे मानसिक तणावावर नियंत्रण ठेवणे दोन्ही गरजेचे आहे.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता

व्यायामाने आणा श्वसनसंस्थेला बळकटी

व्यायामाने श्वसनसंस्थेला आणा बळकटी

व्यायामाने आणा श्वसनसंस्थेला बळकटी सध्या दमा, श्वसनाचे आजार, अॅलर्जी असे आजार असणारे जरा ही श्वास वाढला किंवा नाक चोंदल तर कोरोनाच्या भीतीने घाबरून जातात. तसेच अनेकांना भीती मुळे अस्वस्थ वाटते, झोप येत नाही. या श्वास घेण्याच्या व्यायामामुळे कोरोना टळेल असा दावा करता येणार नाही. पण या श्वास घेण्याच्या पद्धती मुळे फुफुसांना ऑक्सिजन हे नेहमी च्या श्वास घेण्याच्या पद्धती पेक्षा कित्येक पटीने जास्त मिळेल व म्हणून प्रतिकारशक्ती वाढल्याने कोरोना चा धोका नक्कीच कमी होईल. तसेच दमा, अॅलर्जी सारख्या आजारांमध्ये फुफुसांची क्षमता वाढवण्यास मदत होईल. ही पद्धत पुढील प्रमाणे आहे.

डॉ. अमोल अन्नदाते यांचे लेख वाचा

व्यायामाने आणा श्वसनसंस्थेला बळकटी या पद्धतीत श्वास आत घेताना पोट फुगले पाहिजे ( छाती नाही ) आणि श्वास बाहेर सोडताना पोट आत गेले पाहिजे. श्वास आत घेण्याचे नंतर श्वास रोखून धरण्याचे व नंतर श्वास बाहेर सोडण्याची अशी एक सायकल पूर्ण होते. याचे प्रमाण १ : ४ : २ अशी असायला हवे . म्हणजे ५ सेकंद श्वास आत घेतला तर  पुढील २० सेकंद स्वस रोखून धरायचा आणि नंतर १० सेकंद श्वास बाहेर सोडायचा . हा श्वासाचा व्यायाम रोज १० मिनिटे केल्यास त्याचा उत्तम लाभ मिळेल. यामुळे भीती, ताण तणाव ही कमी होईल.

सदरील माहिती आपण लोकमत मध्येही वाचू शकता